Мамилов Н.Ш., Беккожаева Д.К., Амирбекова Ф.Т., Кожабаева Э.Б., Сапаргалиева Н.С Шу өзені бассейніндегі балықтар тізімі

Казахский национальный университет имени аль-Фараби, НИИ проблем биологии и биотехнологии, Казахстан, Алматы,

Abstract

Шу өзені бассейнінің қазақстандық бөлігінде жүргізілген балық алуантүрлілігін зерттеу
нәтижелері. Балықтың 34-35 түрінің тіршілік ету ортасы анықталды. 20 – жергілікті балық түрлері.
Бассейнде северцов талма балығы жаңа түрлердің бірі болып табылады. Теңбіл талма балық Triplophysa strauchii strauchii (Kessler, 1874), біртүсті талма балық Triplophysa labiata (Kessler, 1874) және
Северцов талма балықтарының Triplophysa sewerzowii G.Nikolsky, 1938 популяциялық шығу тегі
әлі күнге дейін талқылануда. Элеотрис, жыланбас – балық, теңбіл кекіре, кәдімгі алабұға, тұқы,
аққайран және торта балықтарының тіршілік ету ортасы әдебиет көздерімен салыстырғанда
кеңейген. Оңғақ және балқаш алабұғасы зерттеуімізде кездеспеді. Шу өзенінің бассейнінің
популяциялық саны жағынан аз каяз, жетісу гольяны, жайын және шу сүйрікқанат балықтарының
жойылуы расталды. Мүмкін, шу шүйрікқанатының табиғи ортадағы түр астын қарастыру керек.
Шу шүйрікқанаты балығы Қазақстан аумағындағы нақты түрлерінің алуантүрлілігін сақтау үшін
және балықты қорекпен қамтамасыз ету үшін айтарлықтай маңызды болып табылады. Торта
балығынан басқа барлық табиғи ареалдардағы аборигенді балықтар тіршілік ететін жерлерімен
ерекшеленеді және олардың санының ауытқуы маңызды болып табылады. Сондықтан да, бассейн
учаскесіндегі балық алуантүрліліктерінің саны аз болуы мүмкін. Жергілікті балық түрлерінің
алуантүрлілігін сақтау және оларды орнықты пайдалану аймақтың табиғи жағдайын тұрақты
басқаруды талап етеді.
Түйін сөздер: Шу өзені, ихтиофауна, жергілікті, бөгде, алуантүрлілік.