Шарын МҰТП өсімдік жамылғысының кеңістіктік құрылымы
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJE.2020.v65.i4.04Аннотация
Мақалада Алматы облысындағы «Шарын» МҰТП (Мемлекеттік ұлттық табиғи парк) аумағының
өсімдік жамылғысының жай-күйін бағалау және инвентаризация негізінде «Шарын» МҰТП өсімдік
жамылғысының кеңістіктік құрылымын зерттеу нәтижелері келтірілген. «Шарын» МҰТП өсімдік
жамылғысының кеңістіктік таралуы аумақтың ландшафтық құрылымына және өсімдіктердің
экологиялық және физиомиялық түрлеріне негізделген. «Шарын» МҰТП өсімдіктердің
ботаникалық әртүрлілігін бағалауға өсімдіктердің флоралық және фитоценотикалық әртүрлілігін
бағалау кірді. «Шарын» МҰТП өсімдік жамылғысының флористикалық әртүрлілігі 406 туысқа
және 84 тұқымдасқа жататын тамырлы өсімдіктердің 915 түрін құрайды, бұл флораның едәуір
түрге бай екендігін көрсетеді.
Ботаникалық-географиялық бөлініске сәйкес, қарастырылып отырған аумақтың өсімдік
жамылғысы Сахаро-Гоби аймағына, Ирано-Туран субаймағына, Жоңғар провинциясына және тау
аралық-шұңқыр шөлдерге жатады.
«Шарын» МҰТП флорасына таксономиялық талдау көрсеткендей, ең жақсы 10
тұқымдастыққа 578 түр кіреді немесе олардың жалпы санының 63,12% құрайды. «Шарын» МҰТП
өсімдік жамылғысының кеңістік гетерогенділігі төмен тауларды, тау бөктеріндегі жазықтарды,
құрғақ-денудациялық үстірттерді, делювиалды-пролувиалды жазықтарды, ежелгі аллювиалды
жазықтарды, каньондар мен құрғақ каналдарды, Темірлік және Шарын өзендерінің аңғарларын,
антропогендік ауылшаруашылық жерлерді қамтиды.
Өсімдік жамылғысының кеңістіктік таралуын бағалаудың нәтижесі 1:300000 масштабтағы
өсімдіктер картасын жасау болды. Жасалған карта 39 бөліктен тұрады.
Түйін сөздер: Шарын, флористикалық және фитоценотикалық әртүрлілік, инвентаризация¸
мониторинг.
