Бактериалды lux-биосенсорлар генотоксикологиялық зерттеулерде

Аннотация

Бактериалды lux-биосенсорлардың генотоксикологиялық зерттеулерге қолданылуын зерттеу бойынша жұмыстың негізгі нәтижелері келтірілген. Биосенсорлар – бұл E. coli MG1655 штаммдары, олардың жасушаларында рекомбинантты плазмидтер бар. Плазмидтің құрамында P. luminescens люминесцентті бактериясының LUX-опероны бар, ол recA, colD, dinI, alkA, soxS және katG гендерінің индуктивті гендерінің промоторларымен транскрипцияланған. рSoxS–lux, pKatG–lux және pColD–lux үш биосенсорлар жиынтығында 47 химиялық қосылыстардың генотоксикалығына зерттеу жүргізілді, бұл зерттелген препараттардың тотықтырғыш және ДНҚ зақымдайтын белсенділігін бағалауға мүмкіндік береді. Алынған нәтижелерді Эмес тестіндегі осы препараттардың мутагендік белсенділігі туралы мәліметтермен салыстыру 42 зат үшін нәтижелердің толық сәйкестігін көрсетті. Химиялық заттардың генотоксикалық әсеріне 29 антиоксиданттар мен радиопротекторлардың модификациялық әсерін зерттеу химиялық қосылыстардың антиоксидантты және радиопротекторлық белсенділігін бастапқы бағалау үшін pSoxS–lux және pKatG–lux биосенсорлар жұбының қолданылуын көрсетті. Алғаш рет lux-биосенсорлардың көмегімен дейтерий (D2 O) ауыр радиоактивті емес изотопының химиялық қосылыстардың генотоксикалығына күшейтетін әсері анықталды және мұндай әрекеттің ықтимал механизмдері зерттелді. Сонымен, алынған нәтижелер люкс-биосенсорларды химиялық қосылыстар арасындағы генотоксиканттарды, радиопротекторларды, антиоксиданттар мен комутагендерді анықтау үшін, сондай-ақ зерттелетін заттың генотоксикалық әсер етуінің ықтимал механизмін зерттеу үшін сәтті қолдануға болатындығын көрсетті.

Түйін сөздер: lux-биосенсорлар, E. coli, дәрілeр, химиялық агенттер, қоршаған ортаны ластайтын заттар, химиялық заттар, генотоксикалық әсер, антиоксиданттар, дейтерий.