АҚТАУ МАҢЫ АУДАНЫНДА КАСПИЙ ТЕҢІЗІНІҢ ЖАҒАЛАУ АЙМАҒЫ ТОПЫРАҒЫНЫҢ ЛАСТАНУ ДӘРЕЖЕСІН БАҒАЛАУ

Авторлар

  • A. Serikbayeva «Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті» КЕАҚ, Ақтау, Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-8030-8934
  • N. Janaliyeva «Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті» КЕАҚ, Ақтау, Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-9823-0255
  • B. Suleimenova «Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті» КЕАҚ, Ақтау, Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-7248-6228
  • F. Nurbayeva «Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті» КЕАҚ, Ақтау, Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-4051-0326
  • M. Abdibattayeva Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-5736-4268
  • Zh. Altybayeva «Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті» КЕАҚ, Ақтау, Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-8404-2157

DOI:

https://doi.org/10.26577/EJE.2023.v77.i4.06

Аннотация

Аннотация. Мақалада Ақтау қаласының маңындағы Каспий теңізінің жағалау аймағы топырағының ластану дәрежесін бағалау ұсынылған. Ол 2021 жылғы зерттеу алаңдарындағы ауыр металдардың құрамын 2018 жылмен салыстырғанда қарастырады. зерттеулер 2021 жылдың 18-25 сәуірі аралығында жүргізілді. Сынамалар топырақтанудағы белгілі әдістеме бойынша, 0-20 см тереңдікте сынама алу арқылы конверт әдісімен алынды. Колориметриялық аяқталуы бар Никитин әдісі бойынша топырақ үлгілеріндегі гумустың анықтамасы Орлов-Гриндель бойынша жасалды. Атом-абсорбциялық спектрометрді (МГА-915) пайдалана отырып, зерттеу алаңдарында (ЖК) ауыр металдардың жылжымалы нысандары анықталды. Зерттеу нәтижелері бойынша зерттелген аумақтың топырақтары ерітінділердің сілтілі реакциясымен, Органикалық заттардың төмен деңгейімен және антропогендік әсерлерге төзімділігінің төмендігімен ерекшеленетіні анықталды. Кадмий, мышьяк және никель сияқты ауыр металдардың мөлшері 2021 жылы азайды. Барлық үлгілердегі кадмий мәндері бірдей мәндерге ие және мышьяк мәндері төмендегені анықталды. Салыстыру барысында бұл нәтижелер ерекше өзгермегені анықталды, ал топырақтағы ауыр металдардың азаюы пандемия кезінде барлық салалардағы қызметтің тоқтатылуына байланысты қоршаған ортаға антропогендік жүктеменің төмендегенін көрсетеді.

Түйінді сөздер: мониторинг, топырақ, ластану, ауыр металдар, Каспий теңізі, жағалау аймағы, топырақты талдау.

 

Жүктелулер

Жарияланды

2023-12-29

Шығарылым

Бөлім

АНТРОПОГЕНДІК ФАКТОРЛАРДЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ӘСЕРІ ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ