КЕТПЕН ЖОТАСЫНЫҢ ШӨЛ ӨСІМДІКТЕРІНІҢ ӘРТҮРЛІЛІГІ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/EJE.2024.v79.i2-011
        110 85

Аннотация

Мақалада Кетпен жотасының шөл өсімдіктері туралы көпжылдық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Жұмыста Кетпен жотасының шөл өсімдіктерін талдау ұсынылған. Зерттелетін аумақта шөл өсімдіктері әртүрлі қауымдастықтармен ұсынылған. Мұнда c Artemisia қауымдастықтары ерекшеленеді, олар Artemisia terrae-albae; Salsola orientalis + Artemisia terrae albae, және Salsola orientalis + Artemisia terrae albae + Haloxylon aphyllum   бірлестіктері. Бұл қауымдастықтардағы жалпы проективті қамту 25-70% құрайды, жусан жабыны 25-30% құрайды. Олардың құрамына әрдайым қысқа вегетативті (Poa bulbosa, 8-10%) және ұзақ вегетативті (Stipa caucasica, 15-25%) қатысады.  Бұталардың ішінен Salsola orientalis, Salsola arbusculiformis, Anabasis salsa, nanophyton erinaceum кездеседі. Жыл сайынғы тұзсыз түрлер де көп кездеседі: Petrosimonia sibirica, Climacoptera brachiata, Girgensohnia oppositiflora, Climacoptera lanata. Бұл қауымдастықтар эфемерлік және эфемероидтармен қаныққан, олар қауымдастықтардың эфемерлік-жусан топтарын құрайды. Сублессингиан-жусан, астық-сублессингиан-жусан, тарсик-жусан, эбелек-арамшөп-жусан, ақмия-астық-жусан бірлестіктері ерекшеленеді. The шөпті дәнді дақылдар: Festuca sulcata, Poa stepposa, Poa bulbosa, Stipa caucasica; шөптен – Ceratocarpus utriculosus, C. arenaria, Climacoptera brachiata, сондай-ақ арамшөптер мен улы өсімдіктер: Goebelia pachycarpa, Acroptilon repens, Xanthium strumarium, Urtica dioica, Atriplex tatarica және басқалары.   

Түйінді сөздер: Кетпен жотасы, әртүрлілік, шөл өсімдіктері.

Авторлардың биографисы

Гульбану А. Садырова, Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

Жауапты автор,  биология ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география және табиғатты пайдалану факультеттінің, тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасының доценті (Алматы, Қазақстан, эл. пошта: gulbanu-s@mail.ru)

Айнур К. Таныбаева, Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

Химия ғылымдарының кандидаты, география және табиғатты пайдалану факультеттінің деканның оқу-әдістемелік және тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары, аға оқытушы (Алматы, Қазақстан, эл.пошта: tan@bk.ru)

Турсынкул А. Базарбаева, Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан

География ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география және табиғатты пайдалану факультеттінің тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасының меңгерушісі (Алматы, Қазақстан, эл. пошта: Tursynkul.Bazarbaeva@kaznu.edu.kz)

Сауле М. Джамилова, Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы, Қазақстан

Жаратылыстану ғылымдарының магистрі, Абай ҚазҰПУ жаратылыстану пәндерін оқытут ехнологиясы кафедрасының аға оқытушысы (Алматы, Қазақстан, эл. пошта: DSM1750@gmail.com)

Жүктелулер

Как цитировать

Садырова G. A. ., Таныбаева A. K., Базарбаева T. A., Муканова M., & Джамилова S. M. (2024). КЕТПЕН ЖОТАСЫНЫҢ ШӨЛ ӨСІМДІКТЕРІНІҢ ӘРТҮРЛІЛІГІ. ҚазҰУ хабаршысы. Экология сериясы, 79(2), 119–126. https://doi.org/10.26577/EJE.2024.v79.i2-011

Шығарылым

Бөлім

БИОЛОГИЯЛЫҚ ӘР ТҮРЛІЛІКТІ САҚТАУДЫҢ ҚАЗІРГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ