КСЕНОБИОТИКТЕРМЕН ЛАСТАНҒАН ТОПЫРАҚ ҮЛГІЛЕРІНІҢ ЖЕРГІЛІКТІ МИКРОФЛОРАСЫНЫҢ МИКРОБТЫҚ ӘРТҮРЛІЛІГІН АНЫҚТАУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJE20258436Аннотация
Топырақтың биохимиялық қасиеттерін анықтайтын микробтық қауымдастық – белгілі бір эко-трофикалық бірлікті құрайтын әр түрлі түрдегі бірге тіршілік ететін организмдердің жиынтығы. Экожүйенің барлық биотикалық құрамдас бөліктерінің ішінде микробтық қауымдастық экожүйелердің ауылшаруашылық дамуы кезінде болатын экологиялық жағдайдың өзгеруіне және антропогендік әсердің басқа нысандарының, соның ішінде ластаушы заттардың болуына барынша сезімтал. Әртүрлі микроорганизмдердің бір-бірімен және өсімдікпен, сондай-ақ агробиоценоздың басқа компоненттерімен қарым-қатынастарының күрделілігі мен әртүрлілігі топырақтың фитосанитарлық жағдайын және тұтас жүйе ретінде оның тұрақтылығын анықтайды.
Жұмыстың мақсаты – ксенобиотиктермен ластанған топырақ үлгілерінің аборигенді микрофлорасының микробтық әртүрлілігін анықтау және олардың биологиялық қасиеттерін зерттеу, перспективалы микроорганизмдерді скринингтен өткізу. Түркістан және Қызылорда облысындағы ксенобиотиктермен ластанған топырақ үлгілерінің жергілікті микрофлорасының микробтық алуан түрлілігін зерттеу.
Топыраққа түсетін ксенобиотиктер микробтық қауымдастықтарға тікелей немесе жанама әсер етеді. Заманауи тұжырымдамаларға сәйкес микробиологиялық мониторинг қоршаған орта сапасын бақылаудың басым бағыты болып табылады. Қазіргі уақытта ластаушы заттардың әсерін бағалаудың ең жақсы дамыған әдістері қауымдастықтардың құрылымдық қайта құрылуын зерттеуге және микроорганизмдердің әртүрлі топтарын есепке алуға негізделген. Осыған байланысты жұмыста Түркістан және Қызылорда облыстарындағы ксенобиотиктермен ластанған топырақтарының микробтық алуан түрлілігі зерттеліп, перспективті микроорганизмдер іріктеліп алынды.
Түйін сөздер: ксенобиотиктер, микроорганизм, скрининг, деструктор.
