ӨЗЕН СУЛАРЫНДАҒЫ ТЕМІР ИОНДАРЫН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЭКОЖҮЙЕГЕ ӘСЕРІН АНЫҚТАУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJE20258433Аннотация
Темір биоценоздарда микроэлемент ретінде шешуші рөл атқарады. Оның оңтайлы деңгейлері экожүйелердің дұрыс жұмыс істеуіне ықпал етеді. Дегенмен, адам әрекетінен немесе осы элементті жасанды енгізуден туындаған темірдің ластануы экожүйедегі теңгерімсіздікке әкелуі мүмкін.
Бұл мақалада біз Әзірбайжанда орналасқан Бурунлу және Сайфли ауылдары арқылы ағып жатқан Охчу өзеніндегі темір ионын зерттедік. Биоценозға әсер ететін темір ионының концентрациясының динамикасы қаңтар-тамыз аралығында зерттелді. Өзендегі сынама алу орындарының GPS координаттары Etrex-10 құрылғысының көмегімен анықталды. Су үлгілері зертханалық жағдайларда SM 3030 (A-K) және ISO 11885 әдістерін қолдана отырып талданды. Негізгі талдаулар индуктивті байланысқан плазмалық оптикалық эмиссиялық спектрометрияны (ICP-OES) қолдану арқылы орындалды. Бурунлу ауылы учаскесінде темір иондарының ең жоғары концентрациясы мамыр айының бірінші онкүндігінде байқалып, 2330 мкг/л-ге жетті. Сайфли ауылы арқылы өтетін Охчу өзенінде де ең жоғары концентрация мамыр айының бірінші онкүндігінде байқалды. Су ортасындағы ластаушы заттардың миграциясы тез жүреді, сондықтан оны зерттеу экологиялық жағынан да, экономикалық тұрғыдан да өте маңызды.
Кілттік сөздер: таза су, өзен экожүйесі, темір иондары, экология, индуктивті байланысқан плазмалық оптикалық эмиссия спектрометриясы
