Қоршаған орта температурасы мен топырақ тұздылығының еркін және иммобилизацияланған микроорганизмдермен мұнайды ыдырату деңгейіне әсерін бағалау
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJE.2022.v72.i3.05Аннотация
Мұнай мен мұнай өнімдерін өндіру мен өңдеудің жыл сайынғы көлемінің ұлғаюына байланысты экожүйелердің ауыр көмірсутектермен ластану ықтималдығы артып келеді. Қазіргі уақытта топырақты тазартудың биологиялық әдістері экологиялық және экономикалық тұрғыдан ең перспективалы әдістер болып табылады. Өндірістің негізгі аймақтары ыстық климатпен және топырақтың тұздылығымен сипатталады. Деструктивті микроорганизмдерді қолданудың тиімділігі көбінесе қоршаған ортаның сыртқы факторларына байланысты екені белгілі. Қоршаған орта температурасы және бастапқы топырақтың тұздылығы абиотикалық факторлары бактериялардың метаболикалық процестеріне теріс әсер етеді. Бұл жұмыстың мақсаты әртүрлі температура жағдайында және топырақтағы минералды тұздардың әртүрлі концентрациясы кезінде еркін және биотасымалдаушыларда иммобилизацияланған микроорганизмдердің мұнайды нашарлату қабілетін зерттеу болды. Тұздылықтың жоғарылауымен жойылу деңгейі төмендейтіні анықталды. Алайда температураның жоғарылауымен жойылу деңгейі 5% NaCl деңгейінде сақталды. Жою дәрежесіне температура факторы әсер етеді. Жоюдың ең жоғары нәтижесі күріш қабығында иммобилизацияланған штамдар көрсетті. Қарақұмық қабығына иммобилизацияланған штамдар және тұздылық пен температураның жоғарылауымен бос жасушалар тазартудың төмен дәрежесін көрсетеді. Қатты органикалық тасымалдағыштардағы штамдардың иммобилизациясы сыртқы әсерлерден және қоршаған орта температурасының ауытқуынан қорғайды.
Түйін сөздер: биоремедиация, иммобилизация, температура, тұздылық, күріш қауызы, қарақұмық қауызы, микроорганизмдер-деструкторлар.