Зооноздық потенциалы бар жарқанаттар вирустары

Авторлар

  • Темiрлан Сабыржан ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы https://orcid.org/0000-0002-7564-2097
  • Сардор Нуралибеков ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы https://orcid.org/0000-0003-3979-6424
  • Айдын Кыдырманов ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы https://orcid.org/0000-0002-8374-6128
  • Кобей Карамендин ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы https://orcid.org/0000-0003-0829-3330

DOI:

https://doi.org/10.26577/EJE.2024.v80.i3-013
        33 43

Аннотация

Соңғы онжылдықтарда жарқанат вирусын зерттеу тек ғылыми қызығушылықтан ғана емес, сонымен қатар коронавирустық инфекция сияқты жаһандық пандемия контекстіндегі шұғыл өзектіліктен туындады. Мұндай инфекцияларды тудыратын көптеген қоздырғыштар жарғанаттармен байланысты, көбінесе соңғысы аурудың бастапқы көзі ретінде де, олардың тасымалдаушысы ретінде де қызмет етеді. Жарқанаттар әртүрлі вирустардың тасымалдаушылары мен таратқыштары ретінде, әсіресе олардың адам денсаулығына әсер ету контекстінде маңызды биологиялық зерттеулерге қызығушылық тудырады. Бұл мақалада әлемдік масштабта жарқанаттармен байланысты ең көп таралған вирустар туралы ақпаратты жүйелеуге тырысады. Сонымен қатар, осы микроорганизмдермен байланысты аурулардың ірі өршуіне талдау жасалады.

Бұл шолу жарқанаттармен байланысты әртүрлі вирустар туралы мәліметтерді жүйелеп қана қоймайды, сонымен қатар вирустық вспеттерді тиімді бақылау және алдын алу үшін осы саладағы қосымша зерттеулердің өзектілігін көрсетеді. Осы мақалада көтерілген маңызды мәселелердің бірі - Қазақстанда жарқанаттар арқылы таралатын вирустарды зерттеудің ғана емес, жүйелі мониторинг жүргізудің өзектілігі болып табылады. Осылайша, бұл мақала жарғанат вирусын зерттеудің маңыздылығын түсінуді кеңейтуге арналған.

Авторлардың биографисы

Темiрлан Сабыржан, ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы

Сабыржан Темірлан Берікұлы -  микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығының вирустар экологиясы зертханасының кіші ғылыми қызметкері, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің PhD докторанты (Алматы, Қазақстан, temirlans2019@gmail.com)

Сардор Нуралибеков, ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы

Нұралибеков Сардор Шухратұлы (корреспонденттік автор) - жаратылыстану ғылымдарының магистрі, микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығының вирустар экологиясы зертханасының кіші ғылыми қызметкері (Алматы, Қазақстан nuralibekovs@mail.ru)

Айдын Кыдырманов, ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы

 Қыдырманов Айдын Исағалиұлы - микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығының вирустар экологиясы зертханасының меңгерушісі (Алматы, Қазақстан, aidyn.kydyrmanov@gmail.com)

Кобей Карамендин, ЖШС «Микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығы», Қазақстан, Алматы

Кобей Өміртайұлы Карамендин - ветеринария ғылымдарының кандидаты, профессор, микробиология және вирусология ғылыми-өндірістік орталығының вирус биохимия зертханасының меңгерушісі (Алматы, Қазақстан, tkobey.karamendin@gmail.com )

Жүктелулер

Как цитировать

Сабыржан, Т., Нуралибеков, С., Кыдырманов, А., & Карамендин, К. (2024). Зооноздық потенциалы бар жарқанаттар вирустары. ҚазҰУ хабаршысы. Экология сериясы, 80(3). https://doi.org/10.26577/EJE.2024.v80.i3-013

Шығарылым

Том 80 № 3 (2024): Хабарша Экология сериясы

Бөлім

ШОЛУ МАҚАЛА