SCHIZOPHYLLUM COMMUNE САҢЫРАУҚҰЛАҒЫНЫҢ ЛИГНИНОЛИТИКАЛЫҚ ФЕРМЕНТТЕРІН ИНДУКЦИЯЛАУ

Авторлар

  • Алина Алтекей М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент, Қазақстан https://orcid.org/0000-0003-3036-3198
  • Альмира Сапарбекова М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент, Қазақстан https://orcid.org/0000-0003-4097-7572
  • Алимжон Матчанов Академик Садиков атындағы Биоорганикалық химия институты https://orcid.org/0000-0002-8372-7007
  • Нелли Молодкина Санкт-Петербург ақпараттық технологиялар, механика және оптика ұлттық зерттеу университеті, Санкт-Петербург, Ресей https://orcid.org/0000-0002-6956-4547
  • Айымжан Есимкулова М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент, Қазақстан https://orcid.org/0009-0005-8140-6225

DOI:

https://doi.org/10.26577/EJE.2024.v78.i1.08

Аннотация

Бұл зерттеу лигнинді целлюлозадан бөлу үшін қолданылатын сілтілі ерітінділерді алмастыра алатын лигнинолитикалық ферменттердің синтезін индукциялауға арналған. Ақ шірік қоздырғышы Schizophyllum commune таза саңырауқұлақ дақылы продюсер ретінде бөлініп, қатты фазалық ашыту процесінде бидай субстрат ретінде пайдаланылды. Эксперимент үш параллельде жүргізілді: биологиялық объектісіз бақылау үлгісі, S.commune саңырауқұлағы бар үлгі, S.commune саңырауқұлағы бар және CuSO4 түріндегі индуктор үлгі. Үлгілер 30 ± 2°C температурада 30 күн сақталды, қоректік субстраттың ылғалдылығы 70% құрады. Комаровский өзгерткен Кларсон әдісі бойынша лигниннің сандық талдауы үшін әрбір 10 күн сайын әр үлгіден сынама алынды. Бақылау үлгісінде лигниннің бастапқы мөлшері 20,16% құрады,  30-шы күні индукторсыз S.commune саңырауқұлақтары бар лигнин мөлшері 10,15% болды, ал S.commune және CuSO4 индукторын енгізу үлгісінде 8,6%-ға дейін төмендеу байқалды, бұл әлдеқайда тиімді. Индукторды қолдану кезінде саңырауқұлақтар шығаратын лигнинолитикалық ферменттердің жоғары белсенділігі химиялық реагенттерді табиғи ферменттерге ішінара немесе толық ауыстыру мүмкіндігін дәлелдейді, бұл қоршаған ортаға (экожүйеге) улы шығарындыларды айтарлықтай азайтады) целлюлоза-қағаз өндірісі.

Кілт сөздер: S.commune, лигниназалар, марганец пероксидаза, лигнинпероксидаза, индуктор, мыс, экология, улы шығарындылар

Авторлардың биографисы

Алина Алтекей, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент, Қазақстан

Магистр, үшінші курс докторанты

Альмира Сапарбекова, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент, Қазақстан

биология ғылымдарының кандидаты, профессор

 

Алимжон Матчанов , Академик Садиков атындағы Биоорганикалық химия институты

Химия ғылымының кандидаты, профессор

Нелли Молодкина, Санкт-Петербург ақпараттық технологиялар, механика және оптика ұлттық зерттеу университеті, Санкт-Петербург, Ресей

техника ғылымдарының кандидаты, профессор

Айымжан Есимкулова, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент, Қазақстан

Бакалавр, екінші курс магистранты

Жүктелулер

Жарияланды

2024-03-29

Шығарылым

Бөлім

БИОЛОГИЯЛЫҚ ӘР ТҮРЛІЛІКТІ САҚТАУДЫҢ ҚАЗІРГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ