Бидай сорттарындағы (Triticum aestivum l.) хлорофилл құрамы және липидтердің асқын тотығуы деңгейіне, пролинин жинақталуына, мыс иондарымен тұзданудың бірлескен әсері. Cовместное действие ионов меди и соли на уровень перекисного окисления липидов и содерж

Авторлар

  • J. Pahratdinova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
  • S. Y. Atabaeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
  • A. S Nurmahanova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
  • S. S. Kenjebayeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
  • K. T. Mazybaeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
  • A. B. Nurgozhayeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
  • Zh. J. Chunetova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
        54 37

Кілттік сөздер:

бидай, мыс, түзды стресс, төзімділік, пшеница, медь, солевой стресс, устойчивость,

Аннотация

Мыс иондарымен тұздың бірлескен әсеріне төзімді бидайдың Казахстанская-3, Казахстанская раняя және сезімтал Шағала сорттарындағы хлорофилл мөлшері әртүрлі өсімдіктерде ауыр металдардың әсерінен біршама төмендеген. Мыс иондарымен тұздың бірлескен әсерінде бидай сорттарында хлорофилл синтезіне кері әсер етеді немесе пигменттер синтезіне қажетті элементтердің сіңірілуін төмендетеді. Бидайдың сезімтал сорттарында ЛАТ деңгейі төзімді сорттарға қарағанда жоғары болатындығы анықталған, сонымен қатар бидайдың төзімді сорттарында пролиннің жинақталуы жоғарлаған. Cовместное действие ионов меди и соли на уровень перекисного окисления липидов и содержание хлорофилла, содержание пролина у сортов пшеницы (Triticum aestivum l.) При совместном действии ионов тяжелых металлов (Cu) и засоления показания по содержанию хлорофилла были значительно снижены у устойчивых сортов пшеницы Казахстанская-3, Казахстанская ранняя и чувствительного сорта Шагала. При совместном действии ионов меди и засоления у различных сортов пшеницы синтез хлорофилла уменьшается, в частности при синтезе пигментов уменьшается впитывание нужных элементов. У чувствительных сортов пшеницы уровень ПОЛ был выше по сравнению с устойчивыми сортами, также у устойчивых сортов показания пролина были повышены.

Библиографиялық сілтемелер

1 Баят Ф., Ширан Б., Беляев Д.В. и др. Повышенная устойчивость к засолению растений картофеля, трансформированных геном вакуолярного Na+/H+-антипортера ячменя HvNHX2 // Физиология растений. – 2010. – Т.57. – С. 744–755.
2 Школьник М.Я. Значение микроэлементов в жизни растении и в земледелии.- АН СССР, 1950. – C. 43-44.
3 Квеситадзе Г.И., Хатисашвили Г.А., Садунишвали Т.А., Евстигнеева З.Г. Метаболизм антропогенных токсикантов в высших растениях. – М.: Наука, 2005. –C. 197.
4 Sairam R.K., Tyagy A. Physiology and мolecular biology of salinity stress tolerance in plants // Current Science. –2004. – Vol. 86, N 3. – P. 407-421.
5 Smirnoff N. The role of active oxygen in the response of plants to water deficit and desiccation // New Phytol. –1993. – Vol.125. – P. 27-58.
6 Hendry G.A.F., Baker A.J., Ewart C.F. Cadmium tolerance and toxicity, oxygen radical processes and molecular damage in cadmium-tolerant and cadmium sensitive clones of Holcus lanatus L. // Acta Bot. Neerl. – 1992. – Vol. 41. – P. 271-281.
7 Бритиков Е.А. Биологическая роль пролина. – М.: Наука, 1975. – 88 с.
8 Титов А.Ф., Лайдинен Г.Ф., Казнина Н.М. Влияние ионов меди на рост и морфофизиологические показатели растений ячменя и овса // Физиология и биохимия культурных растений. – 2001. – Т 33, №5. – С.387-392.
9 Шлык А.А. Определение хлорофиллов и каротиноидов в экстрактах зеленых листьев. В кн. Биохимические методы в физиологии растений/под ред. О.А. Павлиновой. – М.: Наука, 1971. – С.154-170
10 Мерзляк М.Н., Погосян С.И., Юфарова С.Г. Использивание 2-тиобарбитуровой кислоты в исследованиях ПОЛ в тканях растений// Науч. Докл.Высш. школы биол. науки. – 1978. – №9. – С.86-94.
11 Bates L.S., Waldren R.P., Teare I.D. Rapid determination of free proline for water-stress studies // Plant and Soil, 1973. – V.39. – P.205-207.
12 Helal M., Baibagyshew E., Saber. S. Uptake of Cd and Ni by spinach, Spinacea oleracea (L.) from polluted soil under field conditions as affected by salt water irrigation // Agronomie. – Р. 443–448.
13 Otte M.L., Bestebroer S.L., Van der Linden J.M., Rozema J., Broekman R.A. A survey of zinc, copper and cadmium concentrations in salt marsh plants along the Dutch coast // Environ Pollut. – Vol. 72. – P. 175–189.

Жүктелулер

Как цитировать

Pahratdinova, J., Atabaeva, S. Y., Nurmahanova, A. S., Kenjebayeva, S. S., Mazybaeva, K. T., Nurgozhayeva, A. B., & Chunetova, Z. J. (2016). Бидай сорттарындағы (Triticum aestivum l.) хлорофилл құрамы және липидтердің асқын тотығуы деңгейіне, пролинин жинақталуына, мыс иондарымен тұзданудың бірлескен әсері. Cовместное действие ионов меди и соли на уровень перекисного окисления липидов и содерж. ҚазҰУ хабаршысы. Экология сериясы, 41(2). вилучено із https://bulletin-ecology.kaznu.kz/index.php/1-eco/article/view/289

Шығарылым

Бөлім

ХАЛЫҚТЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ МЕН БИОТАҒА ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ ЛАСТАНУШЫЛАРЫНЫҢ ӘСЕРІН БАҒАЛАУ